خبرنگاران دو پادشاه در اقلیم کابل می گنجند؟ - مجله یک کامپیوتر

با اعلام پیروزی محمد اشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که واپسین روزهای بهمن ماه نتیجه آن معین شد، وی میخواهد مراسم تحلیف خود و معاونانش را طی روزهای آینده برگزار کند. عبدالله عبدالله رقیب انتخاباتی اشرف غنی که در صندلی دوم نهاده شده نیز اظهار داشت کمیسیونی برای برگزاری مراسم تحلیف وی به عنوان رئیس جمهوری تشکیل شده است. مقامات آمریکایی از اشرف غنی خواستند تا مراسم تحلیف ریاست جمهوری خود را به تعویق بیاندازد. هفته گذشته عبدالله حدود دو ساعت پس از اعلام نتیجه انتخابات با اعضای ارشد تیم انتخاباتی اش در یک نشست خبری ظاهر شد و نتیجه انتخابات را رد کرد. وی مدعی شد که این نتیجه غیرقانونی است. در شرایط کنونی افغانستان، هرگونه اقدام نسنجیده از سوی گروه های درگیر می تواند خشونت را تشدید و آتش جنگ داخلی این کشور را شعله ور سازد.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ششم مهرماه سال جاری برگزار گردید و اعلام نتایج آن چند ماه به درازا کشید. در دور پیشین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان (فروردین و خرداد 1393) نیز اعلام نتایج به تقابل دو نامزد اصلی یعنی اشرف غنی و عبدالله منتهی شد. چاره جویی ها برای خاتمه اختلافات و جلوگیری از بن بست سیاسی، به ریاست جمهوری اشرف غنی انجامید و عبدالله در سمت ابداعی رئیس اجرایی افغانستان نهاده شد.

منازعات انتخاباتی در کابل

همچنان که اشاره شد، آمریکا از اشرف غنی خواسته تا مراسم تحلیف ریاست جمهوری خود را به تعویق بیندازد، زیرا این مراسم می تواند اعتراضات انتخاباتی را تشدید کند و پروسه صلح به رهبری آمریکا را به خطر اندازد. برگزاری چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان و اعلام نتایج این دور از انتخابات با چالش های جدی در این کشور روبه رو است.

رقابت اشرف غنی و عبدالله در این دور از انتخابات نتوانست ساز و کار انتقال قدرت در این کشور بحران زده را به خوبی عملیاتی کند. بعد از اعلام نتایج انتخابات که با تأخیر چندماهه برگزار گردید، اشرف غنی از سوی کمیسیون انتخابات در این کشور به عنوان پیروز انتخابات معرفی گردید، اما عبدالله و تیم انتخاباتی وی حاضر به پذیرش نتیجه انتخابات نشدند و اظهار داشتند در شمال این کشور که از پشتوانه قومی نیز برخوردارند تشکیل دولت موازی می دهند.

بعضی شخصیت های سیاسی موثر این کشور از جمله ژنرال عبدالرشید دوستم و محمد محقق نیز از اقدام عبدالله حمایت نموده اند. این عوامل باعث می گردد که در صورت ادامه این اقدامات پرتنش از سوی دو طرف، آتش درگیری در این کشور شعله ور گردد.

این بحران افغانستان در حالی تشدید می گردد که آمریکا بعد از 11 دور مذاکرات صلح با طالبان در این هفته پیروز به توافقی شده که طالبان هیچ گونه اقدام نظامی علیه نیروهای آمریکا در افغانستان انجام ندهد. از نگاه بسیاری از ناظران، مقامات آمریکایی به رغم کوشش برای توافق با طالبان می کوشند که با ایجاد نوعی بی ثباتی همانند گذشته، خود را ناجی ملت افغانستان قلمداد نموده و حضور نظامی خود در این کشور را توجیه نمایند.

سال ها از جنگ داخلی در افغانستان می گذرد و آمریکا با حضور نظامی و ادعای ایجاد امنیت نتوانسته صلح پایدار و حتی نسبی در این کشور را به وجود آورد. اکنون سؤال بنیادین از سران واشنگتن این است که تا چه اندازه در حفظ دستاورد بین المللی کنفرانس بن درباره صلح افغانستان پیروز عمل نموده اند؟ تحولات اخیر افغانستان نشان می دهد آمریکا نتوانسته نقش خود در رهبری ائتلاف صلح افغانستان را به خوبی ایفا نماید.

شخصیت های افغان کوشش دارند تا با وساطت میان غنی و عبدالله مانع درگیری داخلی در این کشور شوند. زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان از غنی خواسته است که برنامه تحلیف را تا زمان رسیدن به یک راه چاره سیاسی به تعویق اندازد. آیا خلیلزاد می تواند نقش جان کری وزیر وقت امور خارجه آمریکا در فرمول دولت وحدت ملی را ایفا نماید؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که شرایط سیاسی کنونی در افغانستان پیچیده و معماگونه است. حامد کرزی رئیس جمهوری پیشین افغانستان، نیز در ملاقات با غنی کوشش دارد از تنش و خشونت در این کشور جلوگیری کند. با افزایش تنش ها نهادهای امنیتی و دفاعی افغانستان با انتشار اعلامیه ای به افراد و دسته های انتخاباتی معترض هشدار داده و خواهان حفظ آرامش و امنیت در این کشور شدند.

افغانستان و دوربرگردان تحولات؟

کارشناسان بر این باورند در گذشته رهبران کشورها و سازمان های بین المللی دخیل در تحولات افغانستان، حقوق بشر، آزادی های فردی، آزادی بیان و تحصیل زنان را نشانه افتخار پیروزیت مأموریت خود در این کشور به حساب می آوردند، اما در شرایط کنونی مساله صلح با طالبان و خاتمه خشونت ها را موضوعی سرنوشت سازتر و مهم تر برای افغانستان جلوه می دهند.

ائتلاف بین المللی در افغانستان نیز از سال ها پیش به این نتیجه رسیده که شکست نظامی طالبان ممکن نیست و باید با این گروه به یک توافق سیاسی دست یافت. مشکل اصلی در روینمودهای ضدونقیض و پراکنده هرکدام از اعضای ائتلاف بین المللی و دولت افغانستان نسبت به دست یافتن به چنین توافقی بوده است. تقریباً در هیچ مقطع زمانی میان دولت و کشورهای دخیل در افغانستان بر سر چگونگی پیشبرد فرایند صلح اجماع و هماهنگی وجود نداشته است. آمریکایی ها همیشه می گفتند که فرایند صلح باید در مالکیت افغان ها باشد، اما در نهایت خود آن ها با دور زدن دولت، مذاکره با طالبان را شروع کردند و همین امر موضع این گروه را به شدت تقویت کرد.

بسیاری از افغانستانی ها امنیت تحت حاکمیت طالبان را تجربه نموده اند؛ امنیتی که با محدودیت هایی پیش روی حقوق شهفرایندی به دست آمده بود. این تعریف امنیت برای بسیاری از شهفرایندان افغانستان قابل قبول نبود، اما بعد از 18 سال به نظر می رسد ائتلاف بین المللی تعریف طالبانی از امنیت را برای افغانستان پذیرفته است. اعضای ائتلاف، از جمله ایالات متحده و کشورهای عضو ناتو، مهم ترین دستاورد مذاکره طالبان و آمریکا را اطمینان یافتن از این مساله می دانند که افغانستان بار دیگر به پناهگاه تروریست ها بدل نگردد و از خاک این کشور امنیت کشورهای غربی و اروپایی تهدید نگردد.

مجله شرقیا