شربت اکسپکتورانت؛ موارد مصرف، عوارض و تداخلات دارویی
به گزارش مجله یک کامپیوتر، در فصول سرد سال با شیوع سرماخوردگی و سرفه های ناشی از آن و بروز گلودرد، افراد زیادی هستند که در پی راهی برای رهایی از این مسائل می گردند. در این میان شربت اکسپکتورانت (Expectorant) یکی از دارو های ضد سرفه است. این شربت حاوی ترکیباتی است که موجب رقیق شدن خلط و خروج آن از ریه ها می گردند. این دارو به صورت شربت برای بزگسالان و بچه ها وجود دارد.
در این مطلب با موارد مصرف این شربت، مقدار و نحوه مصرف و بعلاوه تداخلات دارویی آن آشنا خواهیم شد.
شربت اکسپکتورانت
شربت اکسپکتورانت دارای سه ترکیب دارویی گوناگون زیر است که برآیند اثر این سه ترکیب، سبب رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن از شش و راه های هوایی می گردد.
1) گایافنزین: با رقیق کردن خلط، چسبندگی آن را کاهش می دهد و خروج آن را سهولت می بخشد.
2) کلرفنیرآمین: اثر آنتی هیستامینی دارد.
3) سودو افدرین: ترشحات را کم می نماید و اثر ضد احتقانی دارد.
دارو های هم گروه اکسپکتورانت
- گایافنزین
- اکسپکتورانت کدئین
- برم هگزین
- شربت کوفکس
موارد مصرف شربت اکسپکتورانت
- برای رقیق کردن خلط و خروج آن از ریه ها
- تبدیل سرفه های خشک به سرفه ترشحی و خلط آور
- کاهش موکوس ریوی
- درمان سرفه و احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی
- درمان آلرژی و عفونت های تنفسی
مقدار مصرف شربت اکسپکتورانت
مقدار دقیق مصرف این دارو باید به وسیله پزشک معین گردد، اما به طور معمول مقدار مصرف برای بزرگسالان و بچه ها به توضیح زیر است:
| رده سنی | مقدار مصرف |
| بچه ها سنین 2 تا 6 سال | تا 2.5 سی سی از راه خوراکی، هر 6 تا 8 ساعت (تا حداکثر 10 سی سی در روز) |
| بچه ها سنین 6 تا 12 سال | تا 5 سی سی از راه خوراکی، هر 6 تا 8 ساعت (تا حداکثر 20 سی سی در روز) |
| بزرگسالان | 5 تا 10 میلی گرم (5 تا 10 سی سی) از راه خوراکی، هر 6 ساعت |
هشدار: این دارو در بچه ها زیر دو سال، در دوران بارداری و شیردهی بدون تجویز پزشک نباید مصرف گردد.
نحوه مصرف شربت اکسپکتورانت
این شربت با غذا تداخلی ندارد و می توان آن را قبل یا پس از غذا مصرف کرد. فقط توجه داشته باشید پس از خوردن این دارو، باید یک لیوان آب نوشیده گردد تا فرد دچار مسائل گوارشی ناشی از مصرف دارو نگردد. ممکن است پس از مصرف حالت تهوع داشته باشید، برای برطرف این مشکل دراز بکشید. بعلاوه بیمار برای تخلیه بهتر خلط باید سرفه کند.
تداخلات دارویی
- مصرف همزمان این دارو با سایر ترکیبات مضعف CNS (دستگاه عصبی مرکزی) موجب تشدید اثرات هر دو گروه دارویی می گردد.
- در صورت استفاده از سایر ترکیبات مقلد سمپاتیک، احتیاط گردد.
عوارض جانبی اکسپکتورانت
هرچند که در صورت مصرف صحیح و به مقدار عارضه خاصی برای مصرف کنندگان وجود ندارد، اما گاهی ممکن است موارد زیر را مشاهده کنید. اگر این اثرات ماندگار یا بدتر شدند، به سرعت به پزشک اطلاع دهید.
- اختلال خواب یا خواب آلودگی
- اضطراب و بی قراری گاهی همراه با لرزش
- تهوع، سرگیجه، ضعف، استفراغ و گاهی تشنج
- اسهال و یبوست
- سردرد و کاهش اشتها
- احساس سبکی سر و سختی تنفس
- در موارد خاص کهیر
توصیه های کلی
1. این دارو باعث خواب آلودگی هم می گردد و مصرف آن هنگام کار با وسایل خطرناک و رانندگی ممکن است عواقب جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.
2. در صورت تداوم نشانه های بیماری بیش از 7 روز یا وجود تب بالا، به پزشک مراجعه گردد.
3. قبل از هر گونه عمل جراحی و یا درمان های اضطراری، باید پزشک را از مصرف دارو آگاه کرد.
4. از خوددرمانی سرفه بپرهیزید، زیرا سرفه مداوم و تب بالا عموما حاکی از بیماری جدی از جمله عفونت است.
حرف آخر
همانطور که ملاحظه کردید، در سرفه های خلط دار می توانید از شربت اکسپکتورانت که خلط را نرم و رقیق می نماید، بهره ببرید. البته خوب است بدانید که برترین خلط آور بُخور و نوشیدن شش تا هشت لیوان آب ولرم در روز است. اکسپکتورانت جزء دارو هایی است که بدون نسخه هم می توان آن ها را از داروخانه تهیه کرد، اما سعی کنید از این کار پرهیز نموده و در صورت تجویز دکتر به سراغ این دارو بروید.
در آخر شما می توانید با شربت آزیترومایسین (موارد مصرف، عوارض و تداخلات دارویی آن ) هم در خبرنگاران آشنا شوید.
منبع: مجله انگیزه